logo sp4 4

Udostępnij

Jak skutecznie motywować dziecko?

UCZENIE SIĘ JEST PROCESEM ZŁOŻONYM, W KTÓRYM WAŻNA ROLĘ ODGRYWA MOTYWACJA.

Odpowiadając na pytanie: jak skutecznie motywować dziecko, warto zacząć od kwestii podstawowej: dlaczego dziecko w ogóle chce się uczyć. Powodów chęci do nauki jest wiele. Uczenie się bowiem może być wynikiem jednego z dwóch typów motywacji:

  1. motywacji wewnętrznej (chcę być w czymś coraz lepszy, mam zainteresowania i zależy mi na ich rozwijaniu oraz zdobywaniu wiedzy, poszukuję odpowiedzi na ważne dla mnie pytania);
  2. motywacji zewnętrznej (chcę mieć dobre oceny, zdobyć nagrodę, zostać pochwalonym i docenionym).

Warto zastanowić się nad tym, czy motywują dziecko bardziej:

- czynniki wewnętrzne - pasja, zainteresowania, ciekawość świata

- czy czynniki zewnętrzne - dobre oceny, pochwały, nagrody, uczestnictwo w konkursach.

Jednocześnie warto pamiętać o tym, że nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to, które z nich są lepsze. Lepsze są tak naprawdę te, które są skuteczniejsze w danym przypadku. Często te obszary się krzyżują, co jest zauważalne np. u laureatów konkursów czy olimpiad przedmiotowych.

Możemy znaleźć także wiele odpowiedzi na kolejne pytanie - dlaczego dziecko nie chce się uczyć:

  1. bo nie czuje wsparcia – ani od rodziców, ani od nauczycieli;
  2. bo interesuje się innymi rzeczami niż te, które są wykładane w szkole.;
  3. bo materiał jest za trudny;
  4. bo przeżywa lęk przed byciem ocenianym;
  5. bo przeżywa trudne chwile w życiu i oceny nie są dla niego żadną wartością.

Znając dziecko (ucznia) i przyczyny jego chęci bądź niechęci do nauki, można dużo łatwiej poradzić sobie z motywowaniem go do pracy.

Niemniej dziecko z silną motywacją wewnętrzną na pewno zachęcą do działania:

  1. różnorodne metody pracy i jej atrakcyjne formy, czyli aktywne i niekonwencjonalne;
  2. pozwolenie na doświadczenie radości tworzenia – np. poprzez działania manualne;
  3. zainteresowanie opiniami i przeżyciami dziecka;
  4. nauczenie dziecka metod wyszukiwania informacji;
  5. pokazywanie przez nauczyciela, rodzica, jak duże powiązania ma nauka z życiem codziennym.

Z kolei dla dziecka z silniejszą motywacją zewnętrzną bardzo ważne będą na przykład:

  1. pochwały, szczególnie od lub w obecności osób znaczących, np. klasy czy rodziców;
  2. zauważanie nawet drobnych sukcesów;
  3. zasłużone pozytywne oceny;
  4. nagrody.

Istnieje kilka podstawowych metod zwiększania zamiłowania do nauki u dziecka lub przywrócenia go, jeśli dziecko zapomniało, jak wielką przyjemność może ona sprawiać.
Można wykształcić w dziecku chęć uczenia się, wskazując mu powiązania wiedzy książkowej z codzienną rzeczywistością. Oto kilka sposobów:

  • powiązać wiedzę naukową z naturalnymi zjawiskami przyrodniczymi;
  • odnieść wiedzę społeczną i historyczną do współczesnych wydarzeń;
  • wskazać na podobieństwo literatury do życiowych doświadczeń i problemów;
  • podkreślać zastosowanie matematyki w codziennym życiu;
  • odwoływać się do rzeczy, które mają dla dziecka znaczenie.
    Kolejny sposób na ożywienie nauki w szkole to poszerzenie doświadczeńprzez zabieranie go w takie miejsca, jak muzea, gospodarstwa rolne, obiekty zabytkowe, ośrodki kulturalne. Można tu zaliczyć również wirtualne wizyty w Internecie.
    Szczególnie ważne jest również pobudzanie zainteresowań dziecka:
  • wzbogacać paletę doświadczeń dziecka, np. przed wizytą w zoo albo po niej zaproponuj dziecku, żeby wybrało zwierzę o jakim chciałoby się czegoś nauczyć;
  • podsycać płomień zainteresowań, np. dziecku, które interesuje się modą zaproponuj lekcje rysunku, podaruj szkicownik.

Formy motywowania sprowadzają się do postulatów skutecznego motywowania dziecka:

  1. bądź obecny, konsekwentny, szanuj, współpracuj i pozwól na ekspresję;
  2. ucz przez doświadczenie;
  3. ucz wytrwałości, konsekwencji w działaniu, wiary w siebie („nie poddawaj się tuż przed metą osiągniecia celu, bo nie zobaczysz efektów swojego wysiłku”);
  4. dawaj uczniowi (dziecku) wiarę w sukces – każdy mniejszy czy większy sukces w uczeniu się uczyń okazją do wyrażenia radości.

 

Dzieci potrzebują dla swoich odkrywczych i badawczych działań nie tylko motywującego otoczenia pełnego różnorodnych bodźców, lecz również dorosłych, którzy będą dodawali im odwagi oraz wspierali ich ciekawość świata, żądzę wiedzy i pęd ku dociekaniu istoty wszystkiego wokół siebie.

Daniela Braun "Badanie i odkrywanie świata z dziećmi"

 

Literatura:

Kołakowski A., Pisula A. (2011). Sposób na trudne dziecko. Przyjazna terapia behawioralna. Gdańsk: GWP.

Plewka Cz., Taraszkiewicz M. (2010). Uczymy się uczyć. Szczecin:TWP.